Rodzaje stali nierdzewnych. Gdzie są stosowane?
Stal nierdzewna wykorzystywana jest powszechnie w wielu gałęziach europejskiego i światowego przemysłu. Z roku na rok możemy zaobserwować coraz większe zainteresowanie tym materiałem. Taki stan rzeczy ma związek nie tylko z jego coraz szerszą zastosowalnością, ale także z wytrzymałością i długowiecznością stali. Współczesna polityka klimatyczna wymusza na nas korzystanie z tworzyw bardziej ekologicznych i odpornych na uszkodzenia. Jakie są rodzaje stali nierdzewnej? Gdzie się je najczęściej wykorzystuje?
Rodzaje stali nierdzewnej
Stal nierdzewna swoją odporność na korozję uzyskuje, dzięki wprowadzeniu do stali na etapie produkcji odpowiednich dodatków stopowych. Najczęściej stosowanym dodatkiem jest chrom, który wchodząc w reakcje z tlenem, wytwarza pasywną i całkowicie nietoksyczną powłokę tlenku chromu na jego powierzchni. To właśnie ona jest odpowiedzialna za wyjątkowe właściwości fizykochemiczne tego tworzywa. Co ważne, wspomniana powłoka ulega procesowi samoregeneracji. Oznacza to zatem, że materiał ten możemy dowolnie obrabiać i przetapiać, bez obawy, że straci on swoje antykorozyjne cechy.
Stal nierdzewną oznacza się zwykle jedną z czterech najpopularniejszych norm – Polską Normą PN, Europejską Normą EN, Amerykańską Normą AISI lub Niemiecką Normą DIN. Specjaliści wyróżniają cztery główne rodzaje stali nierdzewnych. Najczęściej spotykana jest stal austenityczna, która odpowiada za 70% światowej produkcji stali nierdzewnej. Wykazuje ona nie tylko największą odporność na korozję ze wszystkich gatunków stali, ale także dobrą tłoczność, spawalnością oraz niemagnetycznością. Świetnie sprawdza się w środowiskach o podwyższonej temperaturze. Materiał ten cechuje się jednak stosunkowo niską plastycznością i nie może być on utwardzany przez obróbkę cieplną.
W otaczającej nas codzienności często możemy spotkać także artykuły ze stali nierdzewnej ferrytycznej. Ten rodzaj stali jest dobrym przewodnikiem, a ponadto charakteryzuje się magnetycznością i wysoką odpornością na powstawanie pęknięć. Stal ferrytyczno-austenityczna duplex łączy natomiast w sobie najlepsze cechy tych dwóch popularnych rodzajów stali i zyskuje coraz większą popularność. Jest wytrzymała i wykazuje wysoką odporność na korozję. Stal martenzytyczna jest z kolei niezwykle odporna na ścieranie, jednak jest przy tym najbardziej podatna na rdzewienie. Gdzie wykorzystuje się poszczególne gatunki stali?
Zastosowanie stali nierdzewnej
Stal austenityczną stosuje się na co dzień w przemyśle budowlanym, chemicznym i petrochemicznym. To właśnie z tego gatunku stali powstają rurociągi, balustrady, elementy małej architektury, a także przedmioty codziennego użytku jak sztućce czy garnki. W architekturze z tego materiału wykonuje się elementy wykończenia, a także klimatyzatory czy windy. Stal ferrytyczna znajduje natomiast swoje zastosowanie przy produkcji układów wydechowych w przemyśle motoryzacyjnym, a także wykonywane są z niej obudowy urządzeń AGD. Uniwersalność i wytrzymałość stali ferrytyczno-austenitycznej duplex jest doceniana przede wszystkim w przemyśle stoczniowym, a ze stali martenzytycznej wykonuje się sprężyny i śruby.
Stal nierdzewna jest powszechnie wykorzystywana w szeroko rozumianej gastronomii i przemyśle spożywczo-przetwórczym. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że materiał ten łatwo utrzymać w czystości, ale jest on także całkowicie nietoksyczny. Normy HACCP wymagają, aby w kontakcie z żywnością używać właśnie stali nierdzewnej. Oprócz instalacji przetwórczych czy blatów kuchennych, stal nierdzewna wykorzystywana jest także do produkcji cystern służących do przechowywania i przewożenia żywności oraz budowy chłodni.
